Een voornaam wordt door de ouders gegeven bij de geboorte en moet een leven lang meegaan. Soms zijn er echter goede redenen om niet langer met deze voornaam door het leven te willen gaan zoals pesterijen, geslachtswijziging of bekering. De wet biedt in zulke gevallen de mogelijkheid om de voornaam te wijzigen. In dit artikel bespreken we de voorwaarden en de procedure om de voornaam te wijzigen.
Voornaam kiezen
Voorkomen is beter dan genezen en daarom staan we eerst stil bij het kiezen van de voornaam. Het komt namelijk geregeld voor dat een voornaamswijziging achteraf gezien voorkomen had kunnen worden indien bij de voornaamskeuze rekening was gehouden met enkele zaken die hierna besproken zullen worden.
Twee beperkingen
Naar Nederlands recht is de voornaamskeuze in principe vrij. Er zijn slechts twee situaties waarbij de ambtenaar van de burgerlijke stand de naam weigert op te nemen in de geboorteakte:
- De voornaam is ongepast: dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de voornaam als scheldwoord wordt gebruikt, spottend is of uit te veel namen/delen bestaat.
- De voornaam komt overeen met een bestaande achternaam: het is niet toegestaan om een voornaam te gebruiken die bekend staat als achternaam tenzij de betreffende achternaam ook een gebruikelijke voornaam is.
Ambtenaar kiest voornaam
Indien de aangever geen voornaam opgeeft of de voornamen worden allemaal door de ambtenaar van de burgerlijke stand geweigerd terwijl de aangever deze niet vervangt, mag de ambtenaar van de burgerlijke stand het kind zelf een naam geven.
Bent u het niet eens met de voornaamskeuze door de ambtenaar van de burgerlijke stand dan kunt u binnen 6 weken bezwaar instellen hiertegen. Na deze periode kunt u deze situatie alleen herstellen door een verzoek tot voornaamswijziging in te dienen.
Dubbele nationaliteit
Wanneer uw kind een dubbele nationaliteit heeft, zal een voornaam gegeven dienen te worden die ook wordt geaccepteerd door het land waarvan uw kind de tweede nationaliteit draagt. In die gevallen is het dan ook van groot belang om eerst navraag te doen naar de beperkingen bij het kiezen van een voornaam bij het betreffende consulaat of de betreffende ambassade in Nederland.
Sommige landen kennen een beperking in de vrijheid om een voornaam te kiezen zodat bepaalde (buitenlandse) namen in het geheel niet worden geaccepteerd. Ook kan er een beperking zijn wat betreft de schrijfwijze van een bepaalde voornaam of in het aantal voornamen. Zo heeft Marokko een groot aantal beperkingen in het kiezen van een voornaam. U wordt dan ook geadviseerd om altijd vooraf contact te hebben met het Marokkaanse Consulaat.
Omdat Nederland zeer weinig beperkingen kent, is het over het algemeen verstandig om uit te gaan van de beperkingen die het land van de tweede nationaliteit hanteert. Daarmee voorkomt u dat de gekozen naam wel wordt geaccepteerd door de Nederlandse burgerlijke stand maar niet door de burgerlijke stand van het land van de tweede nationaliteit. Mocht deze situatie zich toch voordoen dan kunt u de Nederlandse rechter verzoeken om de voornaam te wijzigen.
Voornaam wijzigen
Voorwaarden
De wet bepaalt dat een zwaarwegend belang is vereist bij het wijzigen, toevoegen of schrappen van een voornaam. De wet bepaalt niet wanneer sprake is van een zwaarwegend belang. Uit de Europese en Nederlandse rechtspraak volgt dat de rechter het belang dat de verzoeker heeft om de naam te wijzigen, dient af te wegen tegen het maatschappelijke belang om namen zo min mogelijk te veranderen (naamsconsistentie).
De volgende belangen zijn in de rechtspraak als zwaarwegend geoordeeld op grond waarvan het verzoek tot naamswijziging is toegewezen:
- Negatieve associaties: wijziging van de voornamen om de associatie tussen de (atheïstische) betrokkene en het katholieke geloof te vermijden, wijziging van de voornaam om associaties tussen de naar het christendom bekeerde betrokkene en afgoderij te vermijden, wijziging van de voornaam om negatieve herinneringen/associaties met een ouder/culturele achtergrond te vermijden.
- Psychische klachten: wijziging van een voornaam waarmee de betrokkenen wordt gepest met psychische klachten tot gevolg, wijziging van een voornaam om te voldoen aan de laatste wens van de verzorger van de betrokkene welke wens de nodig psychische druk veroorzaakte, toevoeging van de naam van een overleden partner waarmee de rouw verwerkt kan worden.
- Passende naam bij geslachtswijziging: wijziging van de voornaam vanwege geslachtswijziging die duurzaam van aard is, wijziging vanwege een aanstaande geslachtsveranderingsoperatie en daaropvolgende officiële geslachtswijziging die niet afgewacht kan worden.
- Inconsistente schrijfwijze: wijziging van de voornaam omdat de schrijfwijze niet overeenkomt met de schrijfwijze die wordt gehanteerd door de autoriteiten van het land van de tweede nationaliteit.
- Emotionele redenen: toevoeging van een naam die de bijzondere band van de betrokkene met een ouder en grootouder bevestigt.
De lijst met zwaarwegende belangen is uiteraard niet beperkt. U wordt dan ook geadviseerd om altijd contact op te nemen met een advocaat om te laten beoordelen of u voldoende zwaarwegend belang heeft bij de wijziging van uw voornaam. Naast deze voorwaarde wijzen wij u nog op de volgende aandachtspunten:
- Roepnaam als oplossing: indien de betrokkene feitelijk een bepaalde (gewenste) roepnaam gebruikt om het probleem met de officiële voornaam te verhelpen/voorkomen, kan de rechter het verzoek tot wijziging afwijzen omdat het gebruik van een roepnaam vrij is en daarmee in feite het probleem ook wordt verholpen.
- Beperkingen voornaamskeuze: bij de wijziging van de voornaam gelden vanzelfsprekend ook de beperkingen die gelden bij de voornaamskeuze. Dat betekent dat de nieuwe naam niet ongepast mag zijn en ook niet overeen mag komen met een bestaande achternaam.
- Buitenlandse achternaam als voornaam: bij de achternaam gaat het niet uitsluitend om een Nederlandse achternaam maar ook om een buitenlandse naam die in Nederland bekend staat als een achternaam. Zo mag de naam d’Arc (naar de befaamde Jeanne d’Arc) in Nederland niet als voornaam worden gevoerd.
Procedure
Om een voornaam te wijzigen, dient een verzoekschrift ingediend te worden bij de rechtbank. Dit verzoekschrift dient ingediend te worden door een advocaat. De advocaat dient dit verzoek in namens degene die de voornaam wil wijzigen.
Indien het gaat om een minderjarig kind dan wordt dit verzoek namens de ouders (of verzorgers) ingediend. Indien een van de ouders het daarmee niet eens is dan kan de andere ouder het verzoek toch laten indienen en de rechtbank verzoeken om vervangende toestemming te geven in de plaats van de niet meewerkende ouder.
Indien de rechter het verzoek tot wijziging van de voornaam toewijst, wordt de Basisregistratie Personen (BRP) (voorheen GBA) ingelicht en wordt de wijziging van de voornaam als een latere vermelding toegevoegd aan de geboorteakte. Vanaf dat moment is de voornaamswijziging officieel van kracht.
Indien de rechter het verzoek tot wijziging van de voornaam afwijst, kan daartegen binnen 3 maanden hoger beroep ingesteld worden bij het gerechtshof. Ook deze procedure dient door een advocaat ingesteld te worden. Het gerechtshof kan alsnog beslissen dat het verzoek toegewezen dient te worden.
Kosten
U dient allereerst de kosten van uw advocaat te voldoen. Mogelijk kunt u in aanmerking komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging) zodat u alleen een eigen bijdrage hoeft te voldoen.
Daarnaast dient u het griffierecht te voldoen dat wordt voldaan aan de rechtbank. Indien u in aanmerking komt voor een toevoeging, dient u het verlaagde griffierecht (griffierecht voor onvermogenden) aan de rechtbank te voldoen.
Duur
De procedure verloopt vaak schriftelijk zonder zitting zodat er binnen enkele weken een uitspraak gedaan kan worden. Dit hangt mede af van de drukte en eventuele achterstanden bij de betreffende rechtbank.
Verder is het van belang of beide ouders instemmen met de naamswijziging. Indien dat niet het geval is, kan het uiteraard langer duren voordat uitspraak wordt gedaan omdat ook beslist dient te worden op het verzoek om vervangende toestemming te geven in de plaats van de niet meewerkende ouder.
Meer informatie of hulp nodig?
Marokkaanse advocaat of mediator nodig?
Wilt u een islamitische, Arabische of Marokkaanse naam wijzigen? Lees dan hier waarom Marokkaanse advocaat en Marokkaanse mediator Jamal el Hannouche bij uitstek geschikt is om uw zaak te behandelen.
Wat zijn de kosten?
Klik hier voor meer informatie over de wijze waarop uw advocaatkosten kunnen worden vergoed en welke betalingsmethoden ons kantoor hanteert.