Wijziging per 1 januari 2020: partneralimentatie van 12 naar 5 jaar

Momenteel is de maximale duur van partneralimentatie twaalf jaar. De maximale duur is echter gelijk aan de duur van het huwelijk indien het huwelijk kinderloos is en niet langer dan vijf jaar heeft geduurd. Wilt u binnenkort gaan scheiden? Dan is het belangrijk om te weten wat de nieuwe regels inhouden en wanneer u het echtscheidingsverzoek moet indienen.

1. Wat houden de nieuwe regels in?

De nieuwe wet die per 1 januari 2020 ingaat betreft slechts de duur van de partneralimentatie. De wijze van berekenen van de partneralimentatie wijzigt niet. Ook de regels omtrent het verlies van het recht op partneralimentatie bij grievend gedrag wijzigen niet. Wel wijzigen fiscale regels waardoor de alimentatieberekening (netto) een andere uitkomst kan hebben met ingang van 1 januari 2020. U wordt geadviseerd om voor deze laatste wijziging een fiscalist te raadplegen.

Hoofdregel

De nieuwe wet bepaalt dat de duur van de partneralimentatie de helft van de duur van het huwelijk bedraagt met een maximum van vijf jaar. Bent u dus tien jaar of langer gehuwd dan is de maximale duur vijf jaar. Bent u korter gehuwd dan tien jaar dan is de duur van de alimentatie gelijk aan de helft van het huwelijk.

Uitzonderingen

Op deze hoofdregel worden vier uitzonderingen gemaakt waarbij steeds de langste termijn geldt wanneer meerdere uitzonderingen tegelijkertijd van toepassing zijn.

1. Kinderen onder 12 jaar

Indien u kinderen heeft die jonger dan twaalf jaar zijn dan eindigt de partneralimentatie niet eerder dan dat het jongste kind twaalf jaar is geworden. Als het jongste kind waarvoor u zorgt dus net is geboren, kunt u alsnog (nagenoeg) twaalf jaar lang aanspraak maken op partneralimentatie.

2. Alimentatiegerechtigde boven 50 jaar

Wanneer de partner die de partneralimentatie ontvangt (de alimentatiegerechtigde) boven de vijftig jaar is en het huwelijk langer dan vijftien jaar heeft geduurd dan bedraagt de maximale alimentatieduur tien jaar.

3. AOW binnen 10 jaar

Wanneer de alimentatiegerechtigde binnen tien jaar de AOW-leeftijd bereikt en het huwelijk heeft langer dan vijftien jaar geduurd dan eindigt de partneralimentatie niet eerder dan het bereiken van de AOW-leeftijd.

4. Hardheidsclausule

Op verzoek van de alimentatiegerechtigde kan de rechter de alimentatieduur die volgt uit de hiervoor besproken regels bij wijze van uitzondering verlengen. Dit doet hij slechts wanneer de beëindiging van de partneralimentatie te ingrijpend is.

Dit kan het geval zijn vanwege bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid of de zorg voor een gehandicapt kind. Toepassing van de hardheidsclausule is echter de uitzondering en geldt dus slechts voor schrijnende gevallen.

2. Wanneer gaat de wijziging in?

De nieuwe regels gelden vanaf 1 januari 2020. Of de nieuwe of de oude regels gelden, hangt af van de datum waarop het verzoek tot echtscheiding is ingediend. Indienen betekent in dit geval dat de rechtbank het scheidingsverzoek ontvangt van uw advocaat. Dit verzoek tot echtscheiding mag ook worden gefaxt door uw advocaat maar mag niet per e-mail worden ingediend.

Echtscheiding verzocht vóór 1 januari 2020

Indien het verzoek tot echtscheiding is ontvangen door de rechtbank vóór 1 januari 2020 dan gelden de oude regels met een maximale duur van twaalf jaar.

Echtscheiding verzocht op of na 1 januari 2020

Wanneer de rechtbank het echtscheidingsverzoek ontvangt op of na 1 januari 2020 dan gelden de nieuwe regels zoals vervat in de Wet herziening partneralimentatie en hiervoor besproken.

Voorbeeld 1

Stel, u bent achttien jaar gehuwd. U bent 46 jaar oud en u werkt als onderwijzeres. U bent moeder van drie gezonde kinderen. De kinderen zijn zestien, dertien en acht jaar oud. U besluit om een echtscheidingsverzoek in te dienen en dit verzoek wordt op 18 januari 2020 ontvangen door de rechtbank Amsterdam. Hoe lang is de duur van de partneralimentatie in uw geval?

Allereerst dient vastgesteld te worden of de oude of nieuwe regels gelden. Daarvoor moet gekeken worden naar de datum waarop het echtscheidingsverzoek is ontvangen door de rechtbank. Dit is 18 januari 2020 en dat is na 1 januari 2020. Dat betekent dat de rechter de regels op grond van de Wet herziening partneralimentatie zal toepassen.

De hoofdregel is dat de duur gelijk is aan de helft van de duur van het huwelijk met een maximum van vijf jaar. Op grond hiervan zou de duur vijf jaar zijn omdat het huwelijk langer is dan tien jaar. Er zijn echter kinderen onder de twaalf jaar. Het jongste kind is acht jaar en dat betekent dat het kind nog vier jaar is verwijderd van de twaalfjarige leeftijd.

Dat betekent dat wordt aangesloten bij de gewone maximale termijn van vijf jaar omdat het kind niet langer dan vijf jaar is verwijderd van de twaalfjarige leeftijd. De duur van de partneralimentatie is dus in beginsel vijf jaar.

 

Voorbeeld 2

Stel, u bent zestien jaar gehuwd. U bent 50 jaar oud en u heeft geen inkomen. U bent moeder van een gezond kind van zes jaar. U besluit om een echtscheidingsverzoek in te dienen en dit verzoek wordt op 31 december 2019 per fax verzonden naar de rechtbank Rotterdam. Het verzoek wordt ontvangen op 1 januari 2020. Hoe lang is de duur van de partneralimentatie in uw geval?

Allereerst dient vastgesteld te worden of de oude of nieuwe regels gelden. Daarvoor moet gekeken worden naar de datum waarop het echtscheidingsverzoek is ontvangen door de rechtbank. Dit is 1 januari 2020 en dat is op of na 1 januari 2020. Dat betekent dat de rechter in principe de regels op grond van de Wet herziening partneralimentatie zal toepassen.

De hoofdregel is dat de duur van de partneralimentatie gelijk is aan de helft van de duur van het huwelijk met een maximum van vijf jaar. Op grond hiervan zou de duur vijf jaar zijn omdat het huwelijk langer is dan tien jaar. U bent echter ouder dan vijftig jaar en het huwelijk heeft langer dan 15 jaar geduurd. Dat betekent dat de duur op grond hiervan tien jaar bedraagt.

Er is ook een kind onder de twaalf jaar dat zes jaar oud is. Dat betekent dat het nog zes jaar is verwijderd van de twaalfjarige leeftijd. Op grond hiervan zou de duur van de partneralimentatie zes jaar bedragen. Echter, de langste van de twee termijnen geldt en dat betekent dat de duur in beginsel tien jaar zal zijn.

3. Wanneer moet ik mijn echtscheiding verzoeken?

Het antwoord op de vraag wanneer het wijsheid is om uw echtscheiding te verzoeken hangt af van de vraag of u de alimentatiegerechtigde bent die dus partneralimentatie wil ontvangen of de alimentatieplichtige die partneralimentatie zal betalen.

U bent alimentatiegerechtigde

Heel kort gezegd is het aan te bevelen om uw echtscheiding vóór 31 december 2019 in te dienen indien u aanspraak wenst te maken op partneralimentatie. Dit omdat de maximale duur van partneralimentatie in beginsel langer is in de huidige regelgeving dan onder de Wet herziening partneralimentatie.

U bent alimentatieplichtige

Als u denkt dat uw partner aanspraak zou willen of kunnen maken op partneralimentatie dan is het verstandig voor u dat u het verzoek pas indient op of na 1 januari 2020. Als alimentatieplichtige geldt dat u dan waarschijnlijk een kortere termijn vastzit aan de partneralimentatie.

4. Mijn echtscheiding loopt al, kan ik nog iets doen?

Indien u momenteel (2019) nog een lopende echtscheidingsprocedure hebt lopen en u wilt dat de nieuwe regels gelden in plaats van de oude dan is het volgende van belang.

U heeft zelf de echtscheiding verzocht

Indien u zelf het verzoek tot echtscheiding heeft verzocht dan geldt het volgende. Zolang uw partner niet ook de echtscheiding heeft verzocht in of buiten dezelfde procedure als de procedure waarin u zelf de echtscheiding heeft verzocht, kunt u uw echtscheiding intrekken. Let op: ook een buitenlandse echtscheiding telt in beginsel mee.

U kunt uw verzoek vervolgens opnieuw indienen in 2020. In beginsel gelden dan de nieuwe regels. Let er wel op dat als u dit uitsluitend doet omdat u een kortere alimentatieduur wenst de rechter kan oordelen dat sprake is van misbruik van procesrecht in welk geval hij toch de oude regels kan toepassen ondanks dat er alleen een verzoek ligt dat op of na 1 januari 2020 is ingediend.

Uw partner heeft de echtscheiding verzocht

Indien uw partner de echtscheiding heeft verzocht dan geldt het volgende. Zolang uw partner de echtscheiding niet intrekt, blijft de indieningsdatum van de echtscheiding liggen vóór 1 januari 2020 en gelden dus de oude regels. Indien uw partner om welke reden dan ook zou besluiten om de echtscheiding in te trekken dan heeft u de kans om de echtscheiding alsnog te verzoeken maar dan op of na 1 januari 2020.

In dat geval zou de rechter de nieuwe regels moeten toepassen. De kans dat de rechter toch de oude regels zou toepassen, is in dit geval veel kleiner omdat het uw partner is die het verzoek heeft ingetrokken waarna u besloten heeft om zelf de echtscheiding te verzoeken. Uiteraard hangt dit af van de omstandigheden van het geval zoals de reden waarom uw partner het verzoek heeft ingetrokken.

U heeft gezamenlijk de echtscheiding verzocht

Indien u samen de echtscheiding heeft verzocht dan heeft u dat gedaan omdat u er samen uitkwam of uit leek te komen. Indien u afspraken heeft gemaakt of aan het maken bent waarbij u bent gebonden aan de huidige alimentatieduur dan kunt u twee kanten op.

Allereerst kunt u in onderling overleg de regels toepassen van de Wet herziening partneralimentatie. Daarin bent u vrij ook al is deze wet nog niet van kracht. Daarnaast kan het zo zijn dat u er niet uitkomt op dit punt omdat de ene partij de oude en de andere de nieuwe regels wil toepassen. In een dergelijk geval dient uw gezamenlijke advocaat zich terug te trekken wegens tegenstrijdige belangen.

Wanneer de advocaat zich terugtrekt voordat het echtscheidingsverzoek is ingediend dan wordt het verzoek niet door die advocaat ingediend en moet u allebei een nieuwe advocaat inschakelen. Dan is de vraag wie het echtscheidingsverzoek als eerste indient en op welke datum. Als dat gebeurt vóór 1 januari 2020 dan gelden de oude regels en anders gelden de nieuwe regels.

5. Kan mijn echtscheiding nog vóór 1 januari 2020 worden ingediend?

De echtscheiding kan per fax worden ingediend door uw advocaat zonder bijkomende verzoeken om de indieningsdatum veilig te stellen. Dit kan relatief snel gebeuren ook als er nog geen huwelijksakte, geboorteakten van de kinderen of ouderschapsplan beschikbaar is. Er zijn echter een aantal zaken om rekening mee te houden.

Zo zijn er de feestdagen en zal het dus de vraag zijn wanneer het verzoek als ontvangen zal worden beschouwd door de rechtbank. Het is dus raadzaam om het verzoek zo ruim mogelijk voor 31 december 2019 in te dienen indien u wenst dat de oude regels gelden.

De tweede factor waarmee rekening gehouden moet worden, is de vraag of de rechter wel zal accepteren dat de oude regels worden toegepast wanneer het verzoek vlak voor 1 januari 2020 wordt ingediend. Er kan namelijk sprake zijn van zogeheten misbruik van procesrecht. Dit wordt van geval tot geval beoordeeld en hangt dus af van de specifieke feiten en omstandigheden.

 

Meer informatie of hulp nodig?

Neem voor meer informatie over dit onderwerp contact op met:

Wat zijn de kosten?

Klik hier voor meer informatie over de wijze waarop uw advocaatkosten kunnen worden vergoed en welke betalingsmethoden ons kantoor hanteert.