De laatste tijd horen we het steeds vaker in het nieuws: de koers van de Bitcoin. Dit is een van de digitale munten die een steeds grotere rol in de wereldwijde economie spelen. De digitale munt wordt daarmee ook steeds belangrijker voor de ‘gewone’ burger. In dit blog wordt stilgestaan bij de digitale munt, ook wel cryptovaluta genoemd, waarbij ook wordt gekeken naar de rol die deze munt speelt in het strafrecht waarover we steeds vaker lezen in de rechtspraak.
1. Cryptovaluta
Hoewel Bitcoin ongetwijfeld de meest bekende en populaire digitale munt is, is het zeker niet de enige. Bitcoin is een voorbeeld van zogeheten cryptovaluta net zoals Etherum en Ripple. Kortgezegd zijn cryptovaluta, of cryptocurrency, een vorm van elektronisch, virtueel geld. Een fysieke munt van bijvoorbeeld Bitcoin zal je dus in beginsel niet tegenkomen.
Kenmerkend aan cryptovaluta is, naast de enorm fluctuerende koers, dat zij niet worden gereguleerd door een centrale overheid of bank die de transacties regelt en in de gaten houdt. In plaats daarvan zijn alle transacties volledig transparant en daarmee voor iedereen controleerbaar. De technologie die dat mogelijk maakt heet blockchain.
2. Blockchain in het kort
Blockchain is een technologie om gegevens (of transacties) op te slaan, ook wel een database genoemd. Die gegevens kunnen bestaan uit digitale munten, maar ook contracten en andere documenten kunnen met blockchain worden uitgewisseld. Om deze data op te slaan wordt gebruik gemaakt van cryptografie, vandaar de naam ‘cryptovaluta’.
Met cryptografie wordt de over te dragen data versleuteld, waarbij alleen de zender en ontvanger beschikken over de ‘sleutel’ om de data weer leesbaar te maken.
Kenmerkend aan blockchain is dat de data van transacties wordt verspreid over een groot netwerk, waarbij elk ‘blokje’ informatie bevat over de blokjes waarmee deze verbonden is. Op die manier ontstaat er een grote, onbreekbare en onveranderbare ketting van data.
3. Cryptovaluta als betaalmiddel
In 2010 vond de eerste transactie met Bitcoin plaats. In Amerika kocht iemand twee pizza’s voor 10 duizend bitcoins. Diezelfde bitcoins zijn vandaag de dag overigens bijna € 500 miljoen waard. In toenemende mate wordt bitcoin aangenomen als betaalmiddel. In een onderzoek uit 2020 volgde dat ruim één derde van de midden- en kleinbedrijven in de Verenigde Staten Bitcoin accepteert. In Nederland is het bijvoorbeeld bij thuisbezorgd.nl mogelijk om af te rekenen met Bitcoin.
4. Cryptovaluta op het darkweb
Het feit dat bij cryptovaluta, of cryptogeld, geen sprake is van een centrale bank of overheid die alles in de gaten houdt, heeft als groot voordeel dat de transacties veel efficiënter verlopen. Bitcoins overmaken naar het buitenland duurt slechts enkele minuten in plaats van dagen.
Het heeft echter ook een groot nadeel: criminelen kunnen anoniem en ongezien hun gang gaan. Zo wordt Bitcoin veel gebruikt als betaalmiddel op het zogeheten ‘darkweb’, een deel van het internet dat niet bereikbaar is via gewone browsers en zoekmachines en waar veel illegale handel plaatsvindt. Daar worden cryptovaluta gebruikt om bijvoorbeeld drugs of wapens te kopen.
5. Witwassen met cryptovaluta
Daarnaast worden cryptovaluta regelmatig gebruikt door criminelen bij witwaspraktijken. Cash geld dat afkomstig is uit een misdrijf wordt dan geïnvesteerd in een digitale munt. Daardoor wordt het voor opsporingsdiensten al snel lastig om te achterhalen waar het geld vandaan komt.
Bovendien maken criminelen met regelmaat gebruik van zogeheten mixingdiensten, waarbij iemand tegen betaling de bitcoins door tal van transacties vrijwel onmogelijk te traceren maakt. Veroordelingen voor witwassen met cryptovaluta komen desondanks wel met regelmaat voor in recente jurisprudentie.
6. Frauderen met cryptovaluta
Voor de gemiddelde consument is het vaak niet meteen duidelijk hoe cryptovaluta aangekocht kunnen worden. Daarvoor bestaan op internet inmiddels veel verschillende websites die de aanschaf moeten vergemakkelijken. Niet alle websites zijn echter daadwerkelijk met goede bedoelingen ontworpen: investeerders ontvangen nooit hun geld terug of blijken te hebben geïnvesteerd in een niet-bestaande munt.
7. Conclusie
In dit blog is kort besproken wat cryptovaluta zijn en hoe deze een steeds grotere rol zijn gaan spelen in onze economie maar nog niet per se voor de gemiddelde consument. Het feit dat cryptovaluta anoniem te verhandelen zijn en er geen overheidscontrole plaats kan vinden, zorgt ervoor dat de koers van de munten sterk kan variëren en dat criminelen er veel gebruik van maken.
Denkt u eraan om te investeren in cryptovaluta? Wees dan alert voor mogelijke fraudeurs op internet. Wanneer iemand u (contant) geld aanbiedt in ruil voor bitcoins moet u zich altijd afvragen of de herkomst van dat geld legaal is, om het onbedoeld meewerken aan witwaspraktijken te voorkomen.
Meer informatie of hulp nodig?
Wat zijn de kosten?
Klik hier voor meer informatie over de wijze waarop uw advocaatkosten kunnen worden vergoed en welke betalingsmethoden ons kantoor hanteert.