Op 21 maart 2023 deed het gerechtshof Amsterdam een uitspraak waarin het huurrecht van de echtelijke woning na echtscheiding aan de man werd toebedeeld. In de uitspraak van de rechtbank Amsterdam waar het hoger beroep over ging, was het huurrecht nog aan de vrouw toebedeeld. Hoe is het gerechtshof tot dit andere oordeel gekomen?
1. De feiten van de zaak
Allereerst zullen we de feiten bespreken. Partijen zijn gehuwd in 2018. Na de Marokkaanse bruiloft zijn beide partijen gaan samenwonen in de echtelijke woning. De man en vrouw hebben ruzie gekregen en de vrouw heeft de echtelijke woning verlaten. De man verblijft daar nog altijd. Het huwelijk is in 2022 ontbonden door de inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand.
1.1. Vrouw krijgt uitsluitend huurrecht
De zaak draait voornamelijk om de echtelijke huurwoning. De rechtbank Amsterdam heeft in een voorgaande instantie in 2021 bepaald dat de man bij uitsluiting gerechtigd is tot het gebruik van de echtelijke huurwoning. In 2022 is er een nieuwe beschikking uitgesproken waarin is geoordeeld dat de vrouw voortaan als huurster wordt aangemerkt.
1.2. Man gaat in hoger beroep
De man gaat tegen deze laatste beslissing in hoger beroep bij het gerechtshof Amsterdam en verzoekt om vernietiging van de beschikking van 2022, althans om hem voortaan als enig huurder aan te merken van de echtelijke huurwoning. De vraag die in deze zaak centraal staat is dan ook de vraag wie het uitsluitende huurrecht van de echtelijke huurwoning dient te krijgen?
1.3. Zwaarwegende belangen
De man is van mening dat hij als enige huurder moet worden aangemerkt. De vrouw verzoekt het gerechtshof de man niet-ontvankelijk te verklaren of het hoger beroep ongegrond te verklaren en de beschikking van 2022 te bevestigen.
Beide partijen zijn van oordeel aan dat zij nergens anders terecht kunnen en ook dat het financieel problematisch is om een vervangende woonruimte te vinden.
Er zijn over het algemeen vrij weinig voorzieningen om na een echtscheiding meteen weer aan een geschikte huurwoning te komen waardoor voor beide partijen veel op het spel staat.
Lees ook: Dakloos na echtscheiding: wat kunt u doen?
2. Het oordeel van het gerechtshof
Het gerechtshof Amsterdam gaat mee met het betoog van de man. De burgerlijke rechter kan op grond van artikel 827 lid 1 sub e Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in samenhang met artikel 7:266 lid 5 Burgerlijk Wetboek op verzoek van een echtgenoot in geval van echtscheiding bepalen wie van de echtgenoten huurder van de woonruimte zal zijn en derhalve wie de woonruimte mag gebruiken.
2.1. Belangenafweging
Het hof overweegt dat er een belangenafweging dient te worden gemaakt. Beide partijen hebben volgens het hof nagenoeg dezelfde belemmeringen wat betreft het vinden van een vervangende woonruimte. Zo is niet komen vast te staan dat de man terecht kan bij zijn familie en vrienden. Ook verkeren beide partijen in vrijwel dezelfde financiële omstandigheden. Het hof concludeert dus dat beide partijen belang hebben bij toewijzing van het huurrecht van de woning.
2.2. Economische en sociale binding
Toch gaat het hof mee met het betoog van de man. Zijn belang weegt in dit geval zwaarder. De man is namelijk meer sociaal en economisch gebonden aan de plaats waar de echtelijke woning zich bevindt. De man is opgegroeid in deze plaats en heeft nergens anders gewoond. Zijn familie, vrienden en kennissen wonen ook in de plaats waar de echtelijke woning is gelegen. Bovendien werkt hij als voetbaltrainer bij de voetbalclub in die betreffende plaats.
Het hof vergelijkt de situatie van de man met de situatie van de vrouw. Het hof stelt vast dat de vrouw tot 2019 elders heeft gewoond en na het verlaten van de echtelijke woning ook op andere plaatsen heeft verbleven. Ook is zij economisch niet verbonden aan de plaats van de echtelijke woning. Zij werkt er niet en heeft er nooit eerder gewerkt.
Het hof miskent niet dat de vrouw een band heeft opgebouwd met de plaats en dat zij haar leven, werk en sociaal netwerk heeft achtergelaten voor de man om samen een nieuw leven te beginnen. Dit doet echter niet af aan de conclusie dat het belang van de man zwaarder weegt dan dat van de vrouw.
2.3. Vernietiging beschikking
Het hof vernietigt dus de beschikking van 2022 en kent het huurrecht van de woning toe aan de man.
3. Conclusie
De vraag wanneer een echtgenoot als enige huurder kan worden aangemerkt laat zich niet in algemene zin beantwoorden. De rechter zal in het concrete geval een belangenafweging moeten maken tussen de belangen van de echtgenoten.
3.1. Indicaties
Er zijn wel indicaties die ertoe kunnen leiden dat het ene belang zwaarder weegt dan het andere. Zo acht het hof in deze zaak doorslaggevend dat de man sociaal en economisch gebonden is aan de plaats waar de woning is gelegen.
Hieruit kunnen we opmaken dat wanneer de ene partij meer sociaal en economisch gebonden is dan de andere partij, dit een indicatie kan zijn dat de ene partij meer belang heeft dan de andere partij in het toegewezen krijgen van het huurrecht mits de andere belangen nagenoeg te vergelijken zijn.
3.2. Contra-indicaties
Dit laat onverlet dat er contra-indicaties kunnen zijn. Dat zijn indicaties die tot een andere conclusie kunnen leiden. Zo zou de situatie geheel anders zijn indien er kinderen in het spel waren. In dat geval zal de woning doorgaans worden toegewezen aan de hoofdverzorger van de kinderen. Indien de vrouw de hoofdverzorger zou zijn geweest en zij had verzocht om het huurrecht van de woning met het argument dat de kinderen daar zijn geworteld dan zou de woning hoogstwaarschijnlijk aan haar worden toegewezen.
3.3. Gespecialiseerde rechtsbijstand
Interessant is verder dat het gerechtshof Amsterdam in deze zaak tot een andere conclusie is gekomen dan de rechtbank Amsterdam. Dat laat zien dat het niet altijd even gemakkelijk is om een belang te laten prevaleren boven het andere en dat het echt gaat om een afweging van belangen die zo goed mogelijk naar voren gebracht en onderbouwd moeten worden om de rechter te overtuigen.
Het is aan partijen om voldoende aannemelijk te maken dat zij een zwaarder belang hebben dan de wederpartij. Daarom is het van belang om een gespecialiseerde advocaat te raadplegen in dit soort zaken omdat het kwartje in zulke zaken beide kanten kan opvallen en een goede rechtsbijstand het verschil kan maken.
Meer informatie of hulp nodig?
Wat zijn de kosten?
Klik hier voor meer informatie over de wijze waarop uw advocaatkosten kunnen worden vergoed en welke betalingsmethoden ons kantoor hanteert.